M’n eerste zelfgemaakte gitaareffect – meer dan 10 jaar terug – was een treblebooster. Een kit van Newtone. Voordien had ik nog nooit een transistor van dichtbij gezien, laat staan een eigen gitaareffect geknutseld. Ik was dan ook zo fier als een gieter dat ik het effect zonder al te veel moeite aan de praat kreeg.
Sindsdien is m’n nieuwsgierigheid, kennis en kunde gestaag gegroeid. En met die groei, kwam ook de verwondering over de hoeveelheid aan onzin er (letterlijk) verkocht wordt. In dit geval: de TB-83 – Grey Series van Pete Cornish, een treblebooster.
Sinds jaren volg ik Diystompboxes.com, een fantastisch forum met fijne mensen waar ik veel heb geleerd. In een topic had iemand deze treblebooster in huis gehaald. Kostprijs: 248,30 pond (oftewel ongeveer 211 euro). Pete Cornish is een grote naam in de wereld van gitaareffecten. Z’n naam wordt al snel verbonden aan Brian May (Queen), Roger Gilmour (Pink Floyd), Jimmy Page (Led Zeppelin), e.a. Je zou dus denken… topkwaliteit van de hoogste plank en “one of a kind”.
De TB-83 werd nauwgezet ‘gefileerd’. Eerst moest er een groot deel aan zwarte troep weggehaald worden van het PCB. Het hele PCB was één rechthoekige iets waar de draadjes aan vastgesoldeerd waren. Volgens Cornish is dit ter bescherming van ongewenste invloeden op de componenten en om feedback te verhinderen van eventuele andere ‘high gain apparaten’ in de buurt. BS natuurlijk, de reden is om niet te kunnen zien wat aan componenten is gebruikt.
Na wat uren poetswerk kwam de onderkant van het pcb tevoorschijn. De armtierige kwaliteit van de pcb-banen… alsof rechtstreeks getekend met een (alcohol-)stift en dan geëtst. Je ziet zoiets nog opduiken bij effecten van de jaren ’60 en ’70 (pre-pctijdperk). Op vandaag is dit zelfs bij een thuisknutselaar bijna niet te vinden. Zeer merkwaardig.
De componenten zelf bleken standaard weerstanden en condensatoren. Niets abnormaals of ‘extra-ordinary’, zelfs geen koolstofweerstanden. Van dit laatste zijn er vintage pedaalmakers die er bij zweren als het op specificiteit van de klank komt.
Na wat analyse + heen en weer geredeneer over zowel componenten als de layout kwam volgend schema als één op één gelijk met de TB-83 naar voor
Dus zo van het net te plukken.
En dan de befaamde transistor, de motor van een treblebooster. Er kunnen zich de wildste bespiegelingen doen over het soort en merk die het best klinkt of werkt. Boutique pedaalmakers zweren bij germaniums… en die hebben idd een typische meer overstuurd en ‘grittier’ geluid. In de TB-83 bleek een doodsimpele, alledaagse silicone bc549 te zitten. Kostprijs: 27 eurocent bij Mouser. Ik had op z’n minst verwacht dat er één of andere specifieke ‘New Old Stock’ germanium zou gebruikt zijn. Dit owv van specifieke kenmerken (bijv. hfe, interne weerstand, impedanties,…). Er wordt nogal gedweept met de OC75 en een hfe van 80 à 90 (kostprijs: 10 euro). Er kon evengoed een 2n3409, mpsa18, 2n5088,… in zitten, het zou geen hol verschil uitmaken.
En dit alles voor de kostprijs van 211 euro.
Noot: Ook by Greg Fryer gaat de treblebooster van de hand voor 255 dollar.